Vernik Nedir? Nasıl Kullanılır?

Vernik, ağaç, metal veya boyanmış bir yüzeye parlak yahut mat görünüm veren, iklim şartlarına karşı dayanıklılığı artıran, alkol ya da yağ içinde çözülmüş reçineden oluşan maddeye denir.

Birçok çeşitleri bulunan vernikleri genel olarak selülozik, sentetik ve poliüretan olmak üzere üç gruba ayırabiliriz. Selülozik vernik, isminden de anlaşılacağı üzere selüloz esaslı verniklerdir. Ağaç, çalı, bitki gibi organik cisimlerin hücre zarlarında bulunan selülozdan yararlanılarak elde edilir ve selülozik tinerle inceltilir. Çabuk kuruma özellikleri sayesinde zamandan kazanç sağlarlar. Selülozik verniğin parlak, mat veya saten görünümlü olanları bulunmaktadır. Mat ve parlak vernikleri birbirine karıştırarak parlaklık görünümleri ayarlanabilir. Gözenekleri doldurması ve ağaca kuvvetle bağlanması nedeniyle, mobilya, dekorasyon, süs ve hediyelik tahta eşyaların verniklenmesinde çok yaygın olarak kullanılırlar. Şeffaf olması nedeniyle sürülen boyanın rengini değiştirmezler.

Sentetik vernikler, reçine esaslı ve geç kuruyan vernik türleridir ve bu özellik verniğin sağlamlığını gösterir. Boya veya vernik olsun geç kuruyan maddeler çabuk kuruyan maddelerden daha dirençlidirler. Bu nedenle teknelerde, nemli ortamda kullanılan mutfak mobilyalarında, ağaç eşyalarda ve ağaç-metal karışımı eşyaların metal kısımlarının verniklenmesinde sentetik vernikler kullanılır. Sentetik tiner yardımıyla inceltilen sentetik verniklerin geç kurumasından dolayı, verniklenen işlerin kuruyuncaya kadar tozsuz bir yerde muhafaza edilmeleri gerekir.

Poliüretan vernikler ise özellikle profesyonel mobilyacılık alanında kullanılan bir vernik türüdür. Çizilme ve darbelere son derece dayanıklı olan bu vernikler, kimyasal madde ve çözücülere de üstün bir direnç gösterirler. Suni reçine eriyiğinden meydana gelen poliüretan vernikler, sertleştirici ilavesiyle kullanılırlar. Hazırlanan poliüretan vernikler yine poliüretan tinerle inceltilmelidir. Sertleştirici karıştırılan poliüretan verniğin sekiz saat içinde tamamen kullanılmaları gerekir. Fırça ile tatbik edilmezler. Püskürtme tabancaları yardımıyla püskürtülmek suretiyle uygulanırlar.

Sertleşen vernik, kullanılan kapları ve araçları kullanılmaz hale getireceğinden dolayı bu araçlar, iş biter bitmez mutlaka poliüretan tinerle temizlenmelidir. Poliüretan verniğin mat ve parlak türleri vardır. Mat verniğin de ipek mat ve tam mat gibi çeşitleri bulunmaktadır. Verniklenen işler 2-3 saat içinde kurur. Birkaç gün içinde üst üste konulabilecek sertliğe ulaşır. 15 gün sonra ise kimyasal maddelere karşı dayanım özelliğine kavuşur.